Czym jest i jak działa czujniki zaniku fazy?

W dobie rosnącej automatyzacji i powszechnego wykorzystania urządzeń trójfazowych niezawodne zabezpieczenia stają się kluczowym elementem instalacji elektrycznych. Czujniki zaniku fazy, będące strażnikami poprawności zasilania, chronią kosztowne maszyny i urządzenia przed uszkodzeniem spowodowanym nieprawidłowościami w sieci elektrycznej. Poznaj zasady ich działania, zastosowania oraz korzyści płynące z ich instalacji.

1. Wprowadzenie

Czujnik zaniku fazy to urządzenie zabezpieczające, które monitoruje stan zasilania w sieciach trójfazowych.

Jego głównym zadaniem jest ochrona urządzeń elektrycznych, szczególnie silników, przed uszkodzeniem spowodowanym nieprawidłowościami w zasilaniu.

2. Zasada działania

Urządzenie monitoruje w sposób ciągły:

• napięcia we wszystkich trzech fazach,
• asymetrię napięć między fazami,
• kolejność faz,
• wartości napięć w zakresie pod- i nadnapięciowym.

W przypadku wykrycia nieprawidłowości, takich jak:

• zanik napięcia w dowolnej fazie,
• asymetria napięć przekraczająca zadany próg,
• niewłaściwa kolejność faz,
• przekroczenie wartości granicznych napięcia.

3. Parametry techniczne

Typowe parametry nowoczesnych czujników:

• zakres napięć znamionowych: 3 x (50-265)V,
• częstotliwość pracy: 40-60 Hz,
• pobór mocy: max 2,5W,
• czas reakcji: 0,3-99s (regulowany),
• czas powrotu: 1-999s (regulowany),
• dopuszczalna odchyłka kąta fazowego: ±1° do ±5°,
• temperatura pracy: -15°C do +55°C.

Dane pochodzą ze strony producenta: https://elcluwo.pl/kategoria-produktu/czujniki-zaniku-fazy/

4. Główne funkcje

1. kontrola zaniku fazy,
2. kontrola asymetrii napięć,
3. wykrywanie kolejności faz,
4. pomiar rzeczywistych wartości napięć (True RMS),
5. kontrola wartości napięcia (zabezpieczenie pod- i nadnapięciowe),
6. regulowane czasy zadziałania.

5. Zastosowania

Czujniki zaniku fazy znajdują zastosowanie w:

• układach automatyki przemysłowej,
• systemach wentylacji i klimatyzacji,
• instalacjach pompowych,
• układach SZR (Samoczynnego Załączania Rezerwy),
• maszynach produkcyjnych,
• sterowniach,
• wszędzie tam, gdzie wymagana jest kontrola parametrów zasilania trójfazowego.

6. Montaż i instalacja

6.1 Wymagania montażowe:

• montaż na szynie DIN 35mm,
• stopień ochrony: IP40 (front), IP20 (zaciski),
• maksymalny przekrój przewodów: 2,5mm²,
• temperatura otoczenia: -15°C do +55°C.

6.2 Procedura instalacji:

1. odłączenie zasilania,
2. montaż urządzenia na szynie DIN,
3. podłączenie przewodów fazowych,
4. ustawienie parametrów pracy,
5. test działania.

7. Diagnostyka

Nowoczesne czujniki wyposażone są w:

• wyświetlacz LED pokazujący wartości napięć,
• diody sygnalizacyjne stanu przekaźników;
• funkcje autodiagnostyki;
• możliwość regulacji parametrów działania.

Czujniki zaniku fazy stanowią niezbędny element zabezpieczenia instalacji elektrycznych trójfazowych.

Zapewniają kompleksową ochronę przed różnymi rodzajami zakłóceń w sieci zasilającej, co przekłada się na zwiększenie niezawodności i żywotności chronionych urządzeń. Ich stosowanie jest szczególnie istotne w przypadku kosztownych maszyn i urządzeń przemysłowych, gdzie niekontrolowane wyłączenie lub nieprawidłowe zasilanie może prowadzić do poważnych strat.